El Coloso, 1808-1812.
Francisco de Goya y Lucientes (Zaragoza, 1746 – Burdeos, 1828) ήταν ισπανός ζωγράφος του οποίου το στυλ ανοίγει το ισπανικό Ρομαντισμό. Η τέχνη του Goya, επίσης, θεωρείται πρόδρομος της ζωγραφικής πρωτοπορίας του εικοστού αιώνα.
Η ζωγραφική του Ο Κολοσσός οφείλεται στο ποίημα του Juan Bautista Arriaza, «Προφητεία των Πυρηναίων» (στχ. 25-36). Σε αυτό το ποίημα εμφανίζεται ένα Τιτάνα ο οποίος βρίσκεται στα Πυρηναία, μια λέξη που σημαίνει «καμένο βουνό» και έτσι, σαν καμένο βουνό, εμφανίζεται στην ισπανική λογοτεχνική παράδοση. Το ποίημα του Arriaza περιγράφει λεπτομέρειες, όπως τα σύννεφα γύρω από τη μέση του και Goya, με ακρίβεια, έτσι το δείχνει στον πίνακα αυτό:
Δείτε το σε έναν λόφο
του εν λόγω σπηλαιώδη αμφιθέατρο,
από τη δύση του ηλίου στην πυρκαγιά
ανακαλύψουν να αρθεί ένα χλωμό Κολοσσό
ήταν τα Πυρηναία
που βασίζεται ταπεινή το γιγάντιο σκελετό του.
Περικυκλωμένη από τη μέση του
δυτικά κόκκινα ουράνια,
δίνοντας έκφραση στο σχήμα του τρομερή
με λυπημένο φως τα φλογισμένα του μάτια
και ζευγά στο ψηλότερο βουνό,
πένθος τη σκιά του στον ορίζοντα.
Ved que sobre una cumbre
de aquel anfiteatro cavernoso,
del sol de ocaso a la encendida lumbre
descubre alzado un pálido Coloso
que eran los Pirineos
basa humilde a sus miembros giganteos.
Cercaban su cintura
celajes de occidente enrojecidos,
dando expresión terrible a su figura
con triste luz sus ojos encendidos
y al par del mayor monte,
enlutando su sombra el horizonte.
